Phong tục thờ cúng tổ tiên là tấm lòng thành kính thể hiện đạo lý Uống nước nhớ nguồn, biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã sinh thành và gây dựng nên cuộc sống cho con cháu.
Cây có gốc mới nở ngành xanh ngọn
Nước có nguồn mới bể rộng nông sâu
Từ lâu, thờ cúng tổ tiên ông bà đã trở thành một phong tục, là chuẩn mực đạo đức; đồng thời là một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh người Việt. Do tập tục của mỗi thời kỳ, mỗi địa phương có thể khác nhau nên nghi lễ và cung cách thờ phụng sẽ có những thay đổi khác nhau nhưng ý nghĩa lớn nhất thì vẫn giữ nguyên.
Bên cạnh đó thì do nhiều người chưa hiểu rõ về nghi lễ và phong tục thờ cúng nên dễ sa đà vào các lễ nghi “mê tín” không cần thiết. Mất đi yếu tố gần gũi và giáo dục truyền thống cũng như không còn giữ gìn phong tục của gia đình.
Dựa trên những gì được truyền dạy về phong tục thờ cúng và Khoa học Phong Thuỷ. Phong Thuỷ Hồng Phúc sẽ tóm lược một số nghi lễ, thủ tục về thờ cúng và bài trí ban thờ cơ bản để mọi người được vận dụng dễ dàng.
Ai có thể bốc bát hương
Dịp cuối năm là lúc con cháu hướng về tổ tiên, các vị thần linh cầu mong sự bình an, tỏ lòng hiếu thuận. Vào cuối năm hoặc nhập trạch nhiều gia đình thường có nhu cầu bốc lại bát hương.
Lý do của việc thay đổi nay là do trong nhà đang có nhiều bát hương cần gộp lại hoặc có quá ít ( một bát chung). Cần tách ra, hay thay đổi bát hương cho đồng bộ, ….
Đầu tiên theo quan niệm dân gian thì người bốc bát hương thì phải là người cao minh hoặc thầy giỏi. Thực tế ai cũng có thể bốc được bát hương nhưng gia chủ đích thân bốc là tốt nhất. Đó phải là người thành tâm và chân tay sạch sẽ.
Quy trình bốc bát hương
1. Lau rửa sạch: Đun nước thơm ngũ vị hương hoặc giã gừng cho vào rượu trắng, dùng khăn sạch nhúng vào rượu gừng và lau bát hương sau đó để khô. Không nên mua nước thơm đóng chai bán sẵn vì nước này chỉ có hương thơm chứ không có tác dụng tẩy rửa năng lượng xấu.
2. Tro để bốc bát hương tốt nhất là dùng tro bằng rơm nếp vì có trường khí dương cao, ngoài ra có thể mua sẵn ở cửa hàng vàng mã. Nên có cốt Thất Bảo Phật Gia bằng đá tự nhiên: Vàng, bạc, hổ phách, san hô, lưu ly, ngọc trai, thạch anh. Vì có trường khí dương, hỗ trợ cho việc tụ linh khí của bát hương.
Không nên dùng cốt thất bảo bằng lá vàng, lá bạc giả hay nhựa mang tính chất tượng trưng. Cũng không nên cho bùa chú, linh phù của đạo gia, mật tông vì có trường khí âm gây bất lợi.
3. Rửa tay sạch sẽ, lần lượt bốc bát hương. Thông thường có ba bát cho thần linh, gia tiên và bà cô.
Bốc lần lượt từng nắm, để cho yên tâm bên Phật thường khuyên đếm theo số sinh. Sinh – Lão – Bệnh – Tử. Đến khi số Sinh và bát hương gần đầy thì dừng lại.
Không dốc, đổ cho đầy bát hương, nên bốc từng nắm. Trước khi bốc bát hương nào thì cần phải khấn trong đầu: “Con … (Họ tên) xin bốc bát hương cho (Thần linh/gia tiên/bà cô).
Bốc xong để riêng từng vị trí, tránh nhầm lẫn. Nếu sợ nhầm có thể dán giấy bên ngoài nhưng sau khi đưa lên bàn thờ thì bỏ ra.
4. Bốc xong đặt bát hương lên bàn thờ. Thông thường bát hương Thần Linh ở giữa, bát hương bà cô ở bên trái và bát hương gia tiên ở bên phải (nhìn từ ngoài nhìn vào).
5. Sắm lễ: hoa tươi, quả tươi, nước sạch bày lên bàn thờ. Mỏ rộng cửa ra trước khi thắp hương. Lúc mới đầu mỗi bát hương cần thắp 3 nén, những lần sau chỉ cần 1 nén là đủ. Nếu có chân nhang cũ, có thể cắm lại mỗi bát ba chân nhang.
6. Bố trí: Bát hương sau khi đã đặt lên bàn thờ cần giữ nguyên vị trí, không được xê dịch. Sau bát hương có thể để đỉnh hạc và chỉ để ảnh gia tiên (nếu có), không bày rượu, vàng mã ở đây. Tất cả đồ thờ dâng lên cần để phía trước hoặc bên cạnh bát hương.
Bày đồ lễ trên ban thờ thế nào?
Đồ lễ đơn giản, vừa phải, không cần xa xỉ lãng phí. Đa phần chỉ cần hoa tươi, quả tươi, nước sạch.
Hương: Có nơi cho rằng nên thắp hương buổi sáng, có nơi cho rằng nên thắp buổi tối. Thực ra là không cần thiết và không có quy định cụ thể. Có thể chọn giờ tốt trong ngày hoặc chọn ngày giờ tốt có sao tốt đến để kích hoạt trường khí dễ hơn.
Nước: Chén nước cần rửa sạch trước khi lấy nước. Nước không cần quá đầy, không để nước tràn ra ngoài.
Hoa: Bình hoa có thể bằng thủy tinh hoặc gốm sứ đều được. Chỉ nên chọn hoa tươi, hoa có nụ càng tốt. Không nên dùng hoa giả làm từ ninon hoặc giấy.
Quả: Nên chọn loại quả tươi, nhìn nguyên vẹn. Cũng như hoa, không nên dùng hoa quả nhân tạo, không ăn được.
Đèn, nến: Đền cúng là đèn thật như đèn dầu, nến. Không dùng đèn nhấp nháy, đèn điện vì tạo ra trường khí xấu, ảnh hướng đến việc thờ cúng.
Cách thắp hương hợp tâm linh khi thờ cúng
Khi thắp hương cắm xuống mới được khấn, không cầm hương trên tay vung vẩy, cầm hương khấn sẽ không linh nghiệm.
Đặt một cách cẩn thận: Không để hương bị tắt trong khi đang sử dụng.
Nếu là hương que: Chú ý phải cắm thẳng, không để nghiêng lệch. Nếu thấy đã có hương cháy, không cần thắp và cắm tiếp. Chỉ dùng một nén hương là được, không cắm hay thắp cả thẻ/gói hương.
Nếu là hương vòng: Chú ý đặt thuận theo chiều kim đồng hồ.
Không phải chỗ nào cũng cắm hương được. Chỉ cắm hương vào bát hương, nếu bát hương có hương rồi không cần cắm tiếp. Không cắm hương tùy tiện vào tay tượng, gốc cây, hay đồ lễ,… Nhiều người không hiểu, cho rằng cắm hương vào đồ lễ của mình thì mới thiêng, thần linh mới biết là không đúng.
Phong Thuỷ Hồng Phúc