Hiểu thêm về một số vị thần linh
Trước khi đọc văn khấn, văn cúng thì đầu tiên chúng ta cần có sự hiểu biết về các cấp bậc và chức năng cụ thể của các vị thần linh. Có như thế chúng ta mới có thể thờ cúng hay khấn; thưa gửi đúng nơi đúng chỗ, sự cảm ưng linh ứng cũng hiệu quả hơn.
Đạo Đức Thiên Tôn: Còn có các tên gọi khác như Thái Thanh Chân Nhân, Thái Thượng Lão Quân, Thái Thượng Đạo Quân, Thái Thượng Đạo Tổ …
Ngọc Hoàng Đại Đế – Hạo Thiên Kim Khuyết Chí Tôn Ngọc Hoàng Đại Đế: Thống lĩnh các thần và chư thiên.
Thừa Thiên Hiệu Pháp Hậu Thổ Hoàng Địa Kỳ: Thống lĩnh cai quản sinh đẻ cõi Âm Dương, vạn vật cũng như sông núi và mặt đất. Còn gọi là Hậu Thổ nương nương.
Trung Thiên Tử Vi Bắc Cực Đại Đế: Thống lĩnh nhật nguyệt và các vì sao, tinh tú, khí hậu. Tử Vi Bắc Cực Đại Đế đến từ tìn ngưỡng sùng bài tự nhiên, trăng sao thời cổ đại.
Nam Cực Trường Sinh Đại Đế: Thống lĩnh vạn linh, phụ trách sấm sét, mưa gió.
Câu Trần Thượng Cung Thiên Hoàng Đại Đế: Thống trị binh đao chiến tranh trần gian, hỗ trợ quản lý tam tài Thiên Địa Nhân.
Đông Cực Thanh Hoa Đại Đế còn gọi là Thái Ất Cứu Khổ Thiên Tôn: Thống lĩnh vạn vật. Sau khi quan sát khổ nạn của Tam giới thì Thái Ất Cứu Khổ Thiên Tôn công đức vô lượng. Chức năng của ngài là “Vượt thành vượt phàm, cực từ cực ái, ngự trên sư tử chín đầu, toả ánh sáng lành muôn dặm, tiếp độ sinh linh”. Khi gặp tai ách, chỉ cần niệm hiệu Thái Ất Cứu Khổ Thiên Tôn; ngài sẽ nương theo tiếng cầu mà đến cứu, giúp người giải tai trừ nạn, chuyển rủi thành may.
Ngũ Đẩu Tinh Quân: Đông Phương Tuế Tinh (Mộc Tinh), Nam Phương Huỳnh Tinh (Hoả Tinh), Trung Ương Trấn Tinh (Thổ Tinh), Tây Phương Thái Bạch Tinh (Kim Tinh), Bắc Phương Thìn Tinh (Thuỷ Tinh)
Đẩu Mẫu Nguyên Quân: Viên Minh Đạo Mẫu Thiên Tôn, mẹ của của các chòm sao Bắc Đẩu, phụ trách sinh tử của thiên địa là “Thiên Y” trên trời. Trong Bắc Đầu thất tinh có Tham Lang, Cự Môn, Lộc Tồn, Văn Khúc, Liêm Trinh, Vũ Khúc, Phá Quân.
Đẩu Mẫu Nguyên Quân cũng là người cai quản 60 Thái Tuế Tinh Quân; kiểm soát cách hành đồng của con người cũng như hoạ phúc ở nhân gian.
Văn Xương Đế Quân: Quản lý sinh tồn, hôn nhân, công danh thành tựu của dân gian, mọi người hay gọi chung là Lộc Tinh.
Chân Vũ Đại Đế hay gọi là Trấn Vũ Đế được thờ ở đền Quán Thánh (Hà Nội). Chân Vũ Đại Đế phụ trách Bắc Đẩu Thất Tinh, tay cầm kiếm thất tinh tăng sự uy dũng.
Lục Đinh Lục Giáp: 12 thần tướng dưới trướng của Chấn Vũ Đại Đế. Lục Đinh là âm bao gồm: Đinh Mão, Đinh Tỵ, Đinh Mùi, Đinh Dậu, Đinh Hợi, Đinh Sửu. Lục Giáp là dương gồm: Giáp Tý, Giáp Tuất, Giáp Thân, Giáp Ngọ, Giáp Thìn, Giáp Dần.
Thiên Quan (Ban Phúc): Còn gọi là Thượng Nguyên Nhất Phẩm Tứ Phúc Thiên Quan, Tử Vi Đại Đế. Thống lĩnh các quan cõi trời, chuyên định hoạ phúc, tiết Thượng Nguyên (Rằm tháng giêng) hàng năm hạ giới ban phúc nên còn gọi là Phúc Thần. Rằm tháng giêng là ngày kết nối với vị thần này để giúp tăng phúc cho bản thân và gia đình.
Địa Quan (Giảm tội): Còn gọi là Trung Nguyên Nhị Phẩm Xá Tội Địa Quan, Thanh Hư Đại Đế; tổng quản các vị thần tiên dưới hạ giới. Tiết Trung Nguyên (rằm tháng 7) hàng năm hạ giới, xá tội, căn cứ việc làm hàng năm của trần gian mà giảm bớt tội cho người trần. Cung có thể xin xá tội cho người âm và rằm tháng 7 để được siêu thoát hoặc đưa lên bậc thang cao hơn trên con đường siêu độ.
Thuỷ Quan (Giảm tai): Còn gọi là Hạ Nguyên Tam Phẩm Giải Ách Thuỷ Quan, Động Âm Đại Đế; phụ trách thời hậu và các vị thần nước. Tiết Hạ Nguyên (rằm tháng 10) xuống trần gian giảm bớt tai ương, tai hoạ cho trần gian.
Bắc Âm Phong Đô Đại Đế: Là vị thần chức cao nhất trong thần linh cõi âm, quản lý âm ti, quản lý ma quỷ. Thông thường chỉ cầu xin Phong Đô Đại Đế khi có người mất hoặc cần siêu độ, làm lễ cầu siêu. Ngoài ra khi làm các lễ thọ cũng xin Phong Đô Đại Đế ban sức khoẻ kéo dài tuổi thọ.
Thành Hoàng là vị thần linh cái quản địa phương trong giới âm nên bên dưới Thành Hoàng có Văn Võ Phán Quan, đầu trâu mặt ngựa, Nhật Dạ Du Thần, Hắc Bạch Vô Thường …
Văn Võ Phán Quan luôn đi cùng với nhau; Văn Phán Quan xem xét phẩm hạnh, thiện ác và thọ yểu của con người để ghi vào sổ phán quyết; Võ Phán Quan là người thi hành án đứng ra xử phạt sau khi có giấy tờ của Văn Phán Quan.
Thổ Địa còn gọi Phúc Đức Chính Thần, Thổ Đế Quân: Là vị thần có chức năng hành chính ở địa phương, bảo vệ sự bình an trong khu vực. Nằm dưới quyền của Thành Hoàng, lưu giữ sổ sách, nhất là sổ tử. Ngoài bảo vệ bình an, Thổ Địa còn được thờ cúng với mong muốn tăng phúc tăng lộc, cầu tài.
Bà Mụ còn gọi là Tổng Tử Nương Nương: phụ trách về mang thai, sinh nở
Sàng Mẫu còn gọi là Thất Tinh Nương Nương: Bảo vệ bà mẹ trước và sau khi sinh nở an toàn cũng như giúp trẻ khỏi khóc đêm.
Táo Quân còn gọi là Táo Quân Tư Mệnh: Là vị thần ghi chép và lên trời bẩm báo các sự việc trong năm của mọi người cùng với các vị thần linh khác.
